Obchody Święta Patrona Zespołu Szkół Mechanicznych Elektrycznych i Elektronicznych
w Toruniu
19 grudnia 1925 roku urodził się w Toruniu wybitny polski uczony gen. dyw. prof. dr hab. inż. Sylwester Kaliski. W 2018 roku przypada, więc dziewięćdziesiąty trzeci jubileusz Jego urodzin, ale również trzydziesta trzecia rocznica nadania naszej Szkole imienia Profesora. Z inicjatywy dyrektora Zespołu Szkół Mechanicznych Elektrycznych i Elektronicznych – mgr Małgorzaty Łopatko, jego Rada Pedagogiczna postanowiła, że corocznie dzień 19 grudnia będzie Świętem Patrona Szkoły.
Przypomnieć w tym miejscy należy, że w 2015 roku zbiegły się trzy rocznice: siedemdziesięciolecie istnienia ZSMEiE, dziewięćdziesięciolecie urodzin Sylwestra Kaliskiego oraz trzydziestolecie uczynienia Profesora Patronem Szkoły. Wówczas to z inicjatywy obecnego Prezesa Zarządu Stowarzyszenia Przyjaciół Zespołu Szkół Mechanicznych Elektrycznych i Elektronicznych, a wtedy wychowawcy Internatu szkolnego – mgr Jerzego Konopińskiego podjęto cykl inicjatyw mających na celu przywrócenie, po wieloletnich zaniechaniach, pamięci o Sylwestrze Kaliskim oraz propagowanie w społeczności szkolnej Jego osoby i ogromnych dokonań naukowych, organizacyjnych i dydaktycznych. Stworzono program dydaktyczno – wychowawczy: „Poznaj patrona szkoły – równaj do najlepszych”, zaprojektowano i ufundowano tablicę pamiątkową, która zawisła na domu, w którym urodził się i wiele lat mieszkał prof. Kaliski, wykonano ekspozycje wizualne w budynku szkoły i internatu. Wymagało to reaktywowania i poszerzenia zakresu współdziałania Szkoły i Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie na bazie wynegocjowanych nowych porozumień zwieńczonych podpisaniem w dniu 25 marca 2017 roku Listów Intencyjnych o współpracy z Wydziałami: Cybernetyki, Elektroniki, Mechatroniki i Lotnictwa, Mechanicznym oraz Instytutem Optoelektroniki. Współdziałanie to coraz bardziej się intensyfikuje, czego ostatnim przejawem był udział Pana dr hab. inż. Jerzego Zielińskiego prof. WAT z Wydziału Nowych Technologii i Chemii w naszym Świecie Patrona Szkoły.
Uroczystość otworzyła pani dyrektor mgr Małgorzata Łopatko witając gości, nauczycieli i uczniów i powierzyła dalsze prowadzenie mgr Jerzemu Konopińskiemu – członkowi komitetu organizacyjnego obchodów, w skład którego weszli jeszcze: mgr Alicja Barwińska – Chmielewicz i mgr Adrian Weredycki – również członkowie Stowarzyszenia Przyjaciół ZSMEiE. Pan Profesor wygłosił wykład ,,Spuścizna naukowa prof. Sylwestra Kaliskiego i jej współczesne zastosowania” którego, w dwóch turach, z ogromnym zainteresowaniem wysłuchało około dwustu uczniów klas I – IV. Wykład ten, zaprezentowany w niezwykle profesjonalny i ciekawy sposób, pozwolił słuchaczom wielowątkowo poznać zarówno osobę naszego Patrona, jak i jego dokonania.
W opisie wykładowcy prof. Kaliski jawi się nam przede wszystkim, jako uczony o tytanicznej aktywności intelektualnej i wręcz fanatycznej pracowitości, dla którego czas poświęcony na naukowe dociekania nie był niczym skodyfikowany czy ograniczony. Drugą Jego dominującą cechą było ogromne wizjonerstwo. Kaliski nie tylko starał się rozwiązywać znane już problemy z zakresu fizyki i mechaniki, ale poszukiwał i określał nowe ich płaszczyzny i kierunki. Potrafił przewidywać, już w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku, zagrożenia dla życia gospodarczego, społecznego i wojskowego wynikające z rozwoju cywilizacyjnego przy ograniczających się zasobach materialnych, np. energetycznych. Będąc człowiekiem pochłoniętym problemami naukowymi dostrzegał walory aktywności fizycznej, kultury i spraw innych ludzi. Jeżeli było coś, co go mało obchodziło, to ideologia i polityka sensu stricte, a jego formalne uczestnictwo w życiu organizacji i instytucji tego rodzaju wynikało też ze swoistego wizjonerstwa dotyczącego źródeł pozyskiwania środków i poparcia dla jego organizacyjnych i naukowych wizji i projektów. Kaliski żył, kiedy żył.
Profesor Zieliński omówił też istotę tematyczną niektórych dociekań naukowych i działań organizacyjnych profesora Kaliskiego zawierających się w bogatym katalogu jego osiągnięć. A oto niektóre z tych aktywności:
- Tworzył prace naukowe z teorii pól sprzężonych magnetosprężystych, ferro- magnetosprężystych i termomagnetospreżystych.
- Jest jednym z twórców polskiej elektronofononiki.
- Opracował zasady ciągłego wzmacniania powierzchniowych fal w piezo-półprzewodnikach.
- Utworzył w WAT laboratorium pól sprzężonych, w którym wykonano linie pasywnych i aktywnych filtrów do systemów radiolokacyjnych.
- Tworzył metody ciągłego wzmacniania fal ultra i hiperdźwiękowych w kryształach Cd Se.
- Zainicjował i prowadził pracę związaną z budową piezo-półprzewodnikowego rezonatora ,,fazera” oraz ultradźwiękowego wzmacniacza półprzewodnikowego ciągłego działania na falach powierzchniowych Cd Se.
- Rozpoczął badania oddziaływania silnych impulsów laserowych z materią, co wiąże się bezpośrednio z kontrolowaną syntezą termojądrową ( mikrosyntezą termojądrową).
- Utworzył Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Stworzył od podstaw unikalny kierunek – fizyka techniczna o ogromnym zakresie interdyscyplinarności.
- Umocnił w środowisku naukowym Polski wizerunek WAT jako jednej z ważnych uczelni technicznych i rozbudował podwaliny wzorcowego wizerunku WAT wśród uczelni technicznych.
- Był redaktorem naczelnym czasopism naukowych „ Proceedings of Vibration Problems” i „Journal of Technical Physics”.
- Efektywnie tworzył i organizował struktury naukowo- dydaktyczne w skali WAT a następnie całego państwa.
Profesor Zieliński w swoim wystąpieniu odniósł je też do aktualnych problemów stojących przed naukowcami na całym świecie.
Po wysłuchaniu tego wykładu nietrudno ocenić małostkowość zarzutów kierowanych w stronę Kaliskiego przez niektóre środowiska i ludzi odnoszące się do patriotyzmu i wielkości osobowej i naukowej genialnego uczonego.
Wykładowi towarzyszyło podsumowanie quizu o Sylwestrze Kaliskim, który opracowała i przeprowadziła wcześniej mgr Alicja Barwińska-Chmielewicz. Udział w nim wzięło 440 uczniów z klas I-IV, którzy pisemnie odpowiadali na piętnaście pytań wyboru dotyczących życia i pracy Patrona naszej Szkoły.
Piętnastu uczniów uzyskało maksymalną liczbę punktów. Są to:
- Igor Adamczyk II B
- Aleksander Cieśliński III B
- Jakub Ernest I AE
- Andrzej Gabor III B
- Paweł Jach I AE
- Hubert Karpiński III E
- Piotr Konwent III B
- Antonio Krauze I AE
- Jakub Krzywdziński III B
- Mikołaj Lewicki III B
- Jarosław Pachocki I AE
- Mikołaj Pokorzyński III B
- Adam Waszak III B
- Jakub Wnuczyński II B
- Mateusz Znaniecki III E
Otrzymali oni dyplomy oraz nagrody rzeczowe z logiem WAT podarowane przez profesora Zielińskiego, który wraz z panią dyrektor, uroczyście im wręczył.
Drugim elementem towarzyszącym wykładowi była wystawa składająca się z jedenastu plansz, które zawierały zdjęcia ilustrujące życie i aktywność naukową profesora Kaliskiego pozyskane z archiwum WAT i zasobów ZSMEiE oaz obszerną notę biograficzną Patrona Szkoły opracowaną przez mgr Jerzego Konopińskiego, który wraz z mgr Adrianem Weredyckim był jej pomysłodawcą i wykonawcą. Jej sponsorem było Stowarzyszenie Przyjaciół ZSMEiE. Nosiła ona tytuł ,,Człowiek i jego dzieło”. Gen.dyw.prof.dr hab.inż. Sylwester Kaliski- Patron ZSMEiE”. Po pewnych modyfikacjach i rozszerzeniu stanie się ona stałą ekspozycją.
Wszystkie, opisane tu trzy elementy Święta Patrona Szkoły, jeszcze bardziej przybliżyły postać i dokonania profesora Kaliskiego a przez to dały asumpt dla nauczycieli i uczniów do budowania w sobie dumy ze szkoły, której ten geniusz naukowy patronuje.
Tekst: Jerzy Konopiński
Zdjęcia: Jolanta Dziętara, Mateusz Lewicki