Święto Patrona Zespołu Szkół Mechanicznych Elektrycznych i Elektronicznych w Toruniu
Dzień 19 grudnia 1925 roku rozbrzmiał radosną nutą w życiu państwa Walerii i Wincentego Kaliskich. W rodzinie starszego ogniomistrza 8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu, Wincentego Kaliskiego, pojawił się nowonarodzony syn Sylwester. W toruńskim mieszkaniu przy ulicy Mickiewicza 79 rozpoczęła się droga życiowa jednego z największych koryfeuszy fizyki XX wieku.
Na mocy zarządzenia Ministra Oświaty i Wychowania zawartego w Dz.Urz.MOiW nr 10 z 1980r.poz.71 oraz decyzji Ministerstwa Oświaty i Wychowania zawartej w piśmie nr DWiKF 4/III-0142-63/85 z dnia 29 marca 1985, kurator Oświaty i Wychowania Urzędy Wojewódzkiego w Toruniu – mgr Andrzej Deutsch, nadał ówczesnemu Zespołowi Szkół Mechanicznych i Elektrycznych w Toruniu imię patrona gen. dyw. prof. dr. hab. inż. Sylwestra Kaliskiego. Z inspiracji prezesa Zarządu Stowarzyszenia Przyjaciół Zespołu Szkół Mechanicznych Elektrycznych i Elektronicznych w Toruniu – mgr. Jerzego Konopińskiego, dyrektor szkoły – mgr Małgorzata Łopatko podjęła inicjatywę, zatwierdzoną przez Radę Pedagogiczną, o ustanowieniu dnia 19 grudnia Świętem Patrona Szkoły. Miało to miejsce w 2018 roku.
19 grudnia 2019 roku po raz drugi, w 94 rocznicę urodzin prof. Sylwestra Kaliskiego, Stowarzyszenie Przyjaciół ZSMEiE, w porozumieniu z dyrekcją szkoły, zorganizowało tą uroczystość.
W tym dniu szkoła przybrała odświętny wygląd. W holu pojawiła się okolicznościowa plansza z wizerunkiem Patrona udekorowana wiązanką biało-czerwonych kwiatów symbolizujących ważny i efektywny wkład Sylwestra Kaliskiego w rozwój polskiej nauki, wojskowości, techniki i polskich szkół wyższych, a tu szczególnie Wojskowej Akademii Technicznej.
Uroczystość otworzyła pani dyrektor mgr Małgorzata Łopatko witając gości, nauczycieli i uczniów oraz powierzając dalsze prowadzenie święta prezesowi Zarządu Stowarzyszenia Przyjaciół ZSMEiE mgr. Jerzemu Konopińskiemu, który po wygłoszeniu okolicznościowego wprowadzenia, zarządził odsłonięcie stałej ekspozycji ,,Człowiek i jego dzieło” – poświęconej życiu i dokonaniom gen.dyw.prof.dr.hab.inż. Sylwestra Kaliskiego.
Odsłonięcia wystawy dokonali: mgr Małgorzata Łopatko- dyrektor ZMSEiE, płk. w st. spocz. prof. dr hab.inż. Zdzisław Jankiewicz z Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej – współpracownik prof. Kaliskiego oraz mgr Jerzy Konopiński – prezes Zarządu Stowarzyszenia Przyjaciół ZSMEiE- inicjator powstania tego wytworu.
Ekspozycja jest rozszerzeniem okolicznościowej wystawy powstałej związku z ubiegłorocznym Świętem Patrona Szkoły. Składa się ona z 15 plansz – antyram zawierających ,,Notę biograficzną” Sylwestra Kaliskiego – autorstwa mgr Jerzego Konopińskiego oraz 94 zdjęć z opisami i komentarzami. Zdjęcia te Stowarzyszenie pozyskało z Archiwum Wojskowej Akademii Technicznej dzięki uprzejmości pana st. chor. rez. Grzegorza Rosińskiego oraz ze zbiorów rodzinnych pana mgr Wojciecha Kaliskiego – syna patrona naszej szkoły.Powstała ona ze środków finansowych Stowarzyszenia a jej projekt i wykonanie zawdzięczamy członkom Stowarzyszenia: mgr. Jerzemu Konopińskiemu, Małgorzacie Sentkowskiej i mgr. Adrianowi Weredyckiemu.
Gościem specjalnym uroczystości był pan płk. w st. spocz. prof. dr hab.inż. Zdzisław Jankiewicz, który wygłosił wykład: ,,Polska w badaniach laserowej syntezy termojądrowej. Wspomnienie o profesorze S. Kaliskim”.
Wystąpienie to, mające dwuwątkowy wymiar, poruszało problematykę badań prowadzonych nad laserową syntezą termojądrową w latach 1968-76 w Wojskowej Akademii Technicznej, rozwoju badań nad laserami, ich budową, działaniem i zastosowaniem w Polsce i na świecie. Wykładowca przybliżył słuchaczom sylwetki wybitnych fizyków, elektroników, futurologów i astrofizyków, których dokonania wiązały się z laserami. Było to m.in.: Theodore H. Maiman, Charles Townes, Nikołaj Basow, Aleksander Prochorow, Gordon Gold, Carl Sagan, Albert Einstein, Michio Kaku, Sylwester Kaliski, Zbigniew Puzewicz oraz Zdzisław Jankiewicz. Wykład ten, trudny w treści, miał bardzo ciekawą i przystępną formę, co w połączeniu z doskonałym dydaktyzmem i przekazem wyrażonym piękną polszczyzną powodowało, że uczniowie chłonęli wiedzę z widocznym przejęciem. Ze względu na pojemność świetlicy szkolnej wykład został wygłoszony dwukrotnie, zajmując przekazem przeszło 200-osobową grupę uczniów, nauczycieli i gości.
Przy tej okazji należy wspomnieć, że gośćmi uroczystości byli też: pan Piotr Kłodawski- aktualny właściciel kamienicy, w której urodził się i mieszkał Sylwester Kaliski, st. szer. pchor. Piotr Gutowski – absolwent ZSMEiE oraz Mateusz Lewicki – również absolwent naszej szkoły. Wszystkie te osoby są członkami zwyczajnymi Stowarzyszenia Przyjaciół ZSMEiE.
Drugim wątkiem wykładu było przybliżenie sylwetki i dokonań naukowych, organizacyjnych oraz dydaktycznych gen. dyw. prof. dr. hab. inż. Sylwestra Kaliskiego. Prof. Kaliski pozostawił po sobie tak wiele namacalnych dowodów swoich dokonań, że one same pobudzają naszą pamięć i wspomnienia. Aczkolwiek słuszną uwagę poczynili profesorowie Hebda i Jach pisząc: ,,Zapamiętane obrazy osób i ich dokonań bledną z czasem w naszej pamięci. Nierzadko obrastają także fałszywymi legendami, tworzonymi przez ludzi zawistnych i nielubiących każdego, komu nie mogą dorównać wielkością uzdolnień twórczych, pracowitością i talentem organizacyjnym. Szczególnie dotyczy to najwybitniejszych z wybitnych, a takim niewątpliwie był Sylwester Kaliski”.
Corocznie realizowane w naszym internacie szkolnym ,,Zaduszki poetycko-muzyczne”, poświęcone pamięci zmarłych w danym roku literatów i muzyków, odbywają się pod hasłem ,,Przeszli z życia do pamięci…”. Pamięć należy, bowiem podniecać i utrwalać. Stąd i nasze Święto Patrona Szkoły.
Trzecią składową częścią uroczystości było, już tradycyjnie, rozstrzygniecie quizu wiedzy o Sylwestrze Kaliskim i jego dokonaniach.
Zawiera on 15 następujących pytań wyboru:
1. Kim był Sylwester Kaliski?
a) matematykiem
b) fizykiem
c) biologiem
2. Gdzie urodził się Sylwester Kaliski?
a) w Toruniu
b) w Warszawie
c) w Krakowie
3. W którym roku urodził się Sylwester Kaliski?
a) 1925
b) 1940
c) 1955
4. Na jakiej ulicy w Toruniu znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona Sylwestrowi Kaliskiemu?
a) na ulicy Bydgoskiej
b) na ulicy Sienkiewicza
c) na ulicy Mickiewicza
5. Z jaką uczelnią wyższą związał się na stałe Sylwester Kaliski?
a) Politechniką Gdańską
b) Politechniką Poznańską
c) Wojskową Akademią Techniczną
6. Od którego roku Sylwester Kaliski jest patronem ZSMEiE?
a) 1925
b) 1985
c) 1918
7. Urząd jakiego ministra pełnił Sylwester Kaliski?
a) Oświaty i Wychowania
b) Obrony Narodowej
c) Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki
8. Nad jakim zagadnieniem Sylwester Kaliski zainicjował badania?
a) mikrosyntezą jądrową za pomocą lasera
b) działaniem fal elektromagnetycznych
c) polem elektrostatycznym
9. Jaką nową dziedzinę nauki stworzył Sylwester Kaliski?
a) elektrofononikę
b) elektronikę
c) mechatronikę
10. Jakie odznaczenie państwowe otrzymał Sylwester Kaliski w 1973 r.?
a) Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
b) Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
c) Złoty Medal „Siły zbrojne w służbie ojczyzny”
11. Jaki stopień wojskowy uzyskał Sylwester Kaliski w 1972 r.?
a) porucznik
b) pułkownik
c) generał dywizji
12. Jaki nowy kierunek dydaktyczny stworzył Sylwester Kaliski?
a) chemię techniczną ostatecznie
b) fizykę techniczną
c) informatykę techniczną
13. Jaki tytuł naukowy otrzymał Sylwester Kaliski w 1961 roku?
a) doktor
b) docent
c) profesor zwyczajny
14. Jaki Instytut powołał Sylwester Kaliski w 1975 r.?
a) Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy
b) Instytut Plazmy
c) Instytut Syntezy Termojądrowej
15. Sylwester Kaliski wraz ze swoim zespołem wynalazł:
a) laser
b) faser
c) oscyloskop
Autorką pytań i przeprowadzającą quiz jest mgr Alicja Barwińska-Chmielewicz – sekretarz Zarządu Stowarzyszenia.
W bieżącym roku odpowiedzi na te pytania udzieliło 163 uczniów. Była to młodzież rekrutująca się spośród tegorocznych pierwszoklasistów.
Maksymalną liczbę punktów uzyskało 2 uczniów:
– Ćwik Filip z klasy I kg
– Lewandowski Łukasz z klasy I dg
Otrzymali oni dyplomy oraz nagrody rzeczowe przekazane przez Wojskową Akademię Techniczną w Warszawie, zabezpieczone dzięki uprzejmości i wsparciu panów: ppłk dr. inż. Jarosława Bugaja – prodziekana Wydziału Elektronicznego WAT, płk. rez. mgr. inż. Wiesława Szczygielskiego z Działu Spraw Studenckich WAT oraz pana Krzysztofa Cichańskiego – kierownika Klubu WAT.
Nagrody zwycięzcom wręczyli: pani dyrektor – mgr Małgorzata Łopatko i pan prof.dr hab.inż. Zdzisław Jankiewicz z Instytutu Optoelektroniki WAT.
Święto Patrona Szkoły miało szereg walorów poznawczych, wychowawczych, a nawet estetycznych. Najważniejszym z nich jest przekazanie uczniom średniej szkoły technicznej kwantum wiedzy, której pozytywny rozwój może wyeliminować palące problemy energetyczne świata.
Niemniej istotne jest kształtowanie poglądów, postaw i zachowań, wynikających z cech osobowościowych prof. Kaliskiego, na których zasadza się każdy efektywny i znaczący sukces życiowy człowieka dążącego do rozwoju osobowego i społecznego.
Dobrze zorganizowana impreza lub uroczystość posiada również swoje walory estetyczno- organizacyjne wynikające z wystroju, dekoracji, itp. Tego tez należy uczyć młodzież, żeby móc przeciwdziałać dość powszechnej bylejakości.
Instytucja, która ma szczęście i honor był wyróżniona i naznaczona nadaniem jej patronatu osobowego takiego, jaki posiada Zespół Szkół Mechanicznych Elektrycznych i Elektronicznych w Toruniu, ma nie tylko prawo do dumy i satysfakcji, ale również obowiązek kultywowania pamięci o patronie jako wzorze osobowym wielkiego uczonego i znamienitego Polaka. Gen. dyw. prof. dr. hab. inż. Sylwester Kaliski takim wzorem, z pewnością, jest.
Tekst: Jerzy Konopiński
Zdjęcia: Grzegorz Płomiński